DOOR KOENRAAD BLOCK, BART KUIJPER EN LOUIS LESAGE. Bedrijven presenteren winstcijfers van betere kwaliteit als naast mannen ook vrouwen in de raad van bestuur zetelen. Bovendien sluiten de gerapporteerde winstcijfers beter aan bij de werkelijkheid. Dit blijkt uit het onderzoek dat centraal staat in onze masterproef. Een Belgische quotawet die topfuncties evenwichtiger wil verdelen tussen mannen en vrouwen is dus een goede zaak.
Koenraad Block, Bart Kuijpers en Louis Lesage
Quotawet
In 2011 keurde de Belgische regering een wetsvoorstel goed die leidde tot een zogenaamde quotawet. Hiermee wil de regering gelijke kansen tussen mannen en vrouwen bevorderen, zodat ook vrouwen een topfunctie binnen een organisatie kunnen bekleden. Het wetsvoorstel legt op dat de raden van bestuur van beursgenoteerde bedrijven tegen 2017 voor minstens een derde uit vrouwen moeten bestaan. Omdat het voor kleinere beursgenoteerde ondernemingen moeilijker is om geschikte kandidaten te vinden, krijgen zij twee jaar langer de tijd om de wet te implementeren.
Betutteling
Een van de argumenten van tegenstanders is dat dit voorstel een betutteling van de overheid betreft en niet tot betere resultaten zou leiden. Vrouwen zouden geselecteerd moeten worden op basis van hun kennis en niet omdat een wet dit bedrijven oplegt. Echter, uit internationale studies blijkt dat raden van bestuur waarin de man-vrouw verhouding (genaamd genderdiversiteit) optimaal is, betere financiële resultaten behalen. Vrouwen nemen namelijk minder risico’s dan mannen en ze zorgen voor een betere doorstroming van informatie binnen de raad van bestuur. Deze bestonden voordien enkel uit mannelijke leden. Daarnaast behoeden vrouwen zich meer voor claims en reputatieschade en kunnen zij Corporate Governance (goed bestuur) verbeteren.
Ons onderzoek, op Belgisch niveau, toont aan dat wanneer meer vrouwen in de raad van bestuur zetelen, de correctheid van de gerapporteerde winstcijfers hoger is. Indien we rekening houden met de beursindex waaraan bedrijven genoteerd staan, bekomen we ditzelfde resultaat ook bij Bel20 of Belsmall genoteerde bedrijven. Op basis van deze resultaten kunnen we stellen dat invoering van de quotawet een goed idee is.
Topfuncties
Wanneer we kijken naar de relatie tussen geslacht en topfuncties binnen een organisatie, kan de gunstige invloed van genderdiversiteit niet altijd aangetoond worden. Ons onderzoek heeft naast de raad van bestuur ook de invloed onderzocht van een vrouwelijk gedelegeerd bestuurder (CEO), die de taken van het dagelijks bestuur op zich neemt, en een vrouwelijke financieel directeur (CFO), die verantwoordelijk is voor de voorbereiding van de financiële cijfers. Onze resultaten kunnen geen gunstig effect aantonen van een vrouwelijke CEO of CFO op de kwaliteit van de gerapporteerde winstcijfers. De huidige quotawet legt enkel verplichtingen op binnen de raad van bestuur, en niet op het niveau van het hoger management (CEO en CFO). Ons onderzoek bevestigt dat de afbakening van de quotawet enkel voor de raad van bestuur, en niet voor het hoger management de goede keuze is.
Naar Europa
De quotawet in België en andere landen heeft duidelijk ook de aandacht van de Europese Commissie getrokken, aangezien een voorstel is goedgekeurd om tegen 2020 minstens 40% van de raden van bestuur uit vrouwen te laten bestaan. Ons onderzoek kan tenslotte worden gebruikt als bewijs dat de invoering van de quotawet ook loont voor kleinere beursgenoteerde ondernemingen, iets waar sommige Europese landen nog niet mee overstag gaan.
KU Leuven blogt 
En hoe staat het met het verband met de winstcijfers zelf (in Belgie)?
Hallo Heidi,
In ons eindwerk maken we gebruik van een accounting regressie model welke de kwaliteit van de gerapporteerde winst nagaat.
We merken op dat de kwaliteit van de gerapporteerde winst hoger is bij een stijgend aantal vrouwen in de raad van bestuur. Dat wil niet zeggen dat die bedrijven meer winst maken, maar wel dat ze waarheidsgetrouwer over hun winst rapporteren. Dat komt het beleid van de onderneming ten goede, omdat bedrijfsbeslissingen vaak genomen worden op basis van de gerapporteerde winst.
Koenraad
Zijn deze conclusies gebaseerd op meer data dan een correlatie tussen aanwezigheid van vrouwen en de mate van correctheid in rapportering? Zoals elke 1ste bach wetenschappen leert impliceert een correlatie immers in geen geval een causaal verband. Hoe was de rapportering voordat de quota werden ingevoerd? Is er aangetoond dat de betere rapportering er gekomen is nadat er meer vrouwen in de raad van bestuur zaten? Belangrijker, hoe sluit je uit dat andere voor de hand liggende confounding factoren zoals een algemeen betere bedrijfscultuur verantwoordelijk zijn voor de cijfers? Je gegevens op basis van gender en topfuncties lijken eerder te suggereren dat de factor gender in se irrelevant is (dus in tegenspraak met je eerdere conclusie). Ik vind nergens in deze post een duidelijke uiteenzetting van hoe men nu heeft kunnen concluderen dat vrouwen (of hun invloed) verantwoordelijk zijn voor een correctere rapportering van de winstcijfers. Sorry, maar deze blogpost leest eerder als een politiek-correct manifest dan een “bewijs” dat de invoering van quota loont.
Hallo Geert,
In ons eindwerk maken we gebruik van het Francis en Wang regressie model, waarbij de afhankelijke variabele een proxy is voor de kwaliteit van de gerapporteerde winst.
De testvariabelen zijn CEO(man/vrouw), CFO (man/vrouw), Voorzitter (man/vrouw), het percentage van vrouwen in de raad van bestuur, een Corporate Governance Index (als graadmeter van goed bestuur), Bel20 (ja/neen), Belmid (ja/neen), Belsmall (ja/neen).
De controle variabelen zijn Omzet, Operationale Cashflow, Schuldgraad, Return on Assets, De verhouding van onafhankelijke bestuursleden, De functiescheiding CEO en voorzitter (ja/neen), BIG4 auditor (ja/nee).
Met vriendelijke groeten,
Koenraad
Nellie,
Het eindwerk legt de nadruk op het gunstig effect binnen de raad van bestuur. Echter voor de functie CEO/CFO kan dit gunstig effect niet aangetoond worden.
De huidige quota leggen enkel verplichtingen op binnen de raad van bestuur, niet op het niveau van het management (CEO en CFO).
Als ik me niet vergis zijn er momenteel nergens quota voor CEO en/of CFO. DIt lijkt me practisch ook moeilijk te implementeren ?
Koenraad.
Hebben vrouwelijke CEO’s een negatief effect op de winst? Zo niet, dan pleit dat nog steeds voor quota, want ook als vrouwen het even goed doen als mannen verdienen ze een plek in de topbesturen lijkt me zo! Daarnaast zijn er naast winstcijfers ook andere argumenten om quota in te voeren: rolmodelfunctie, vertegenwoordiging van je personeelsbestand/doelgroep, problemen met implicit bias waardoor vrouwen minder makkelijk doorstromen en verassend genoeg: hogere kwaliteit.
Het is ondertussen namelijk duidelijk dat quota kwaliteit ook aanzienelijk kunnen verhogen: zie http://curt-rice.com/2014/07/03/2-ways-quotas-for-women-raise-quality/