DOOR JAN EGGERMONT. Het ontwerp van koninklijk besluit met betrekking tot de artsenaantallen dat de ministerraad onlangs op voorstel van minister Onkelinx heeft goedgekeurd, doet heel wat stof opwaaien. Het beoogt een ongelimiteerde toegang tot enkele medische “knelpuntdisciplines” waaronder huisartsgeneeskunde. Het schaft zo de contingentering of beperkte toegang tot deze medische disciplines af. Ogenschijnlijk een positieve maatregel om het vermeende tekort aan bijvoorbeeld huisartsen te verhelpen maar in realiteit niets minder dan een regularisering van het overschot aan gediplomeerde artsen dat het voorbije decennium in Franstalig België tot stand is gekomen. Het zet ook de ongelijke behandeling van Vlaamse en Franstalige studenten geneeskunde sterk in de verf.

Toen de federale wetgever einde jaren negentig besliste om het medisch aanbod te regelen met een numerus clausus voor artsen, reageerden de twee gemeenschappen die voor de medische opleidingen verantwoordelijk zijn hierop verschillend. Vlaanderen voerde het toelatingsexamen voor de opleidingen geneeskunde en tandheelkunde in waardoor instroom van studenten en uitstroom aan artsen min of meer in evenwicht zijn. De Franstalige zijde had geen draagvlak voor een toelatingsexamen en daar groeide gaandeweg een onevenwicht tussen instroom en uitstroom. Dit betekent een verwacht surplus van 1080 gediplomeerde artsen in 2018 in de Franstalige gemeenschap. Oftewel dat een duizendtal artsen dat tussen nu en 2018 in Franstalig België afstudeert, geen RIZIV nummer en dus geen toelating tot uitoefening van de geneeskunde, mag krijgen. Dit heeft allicht aan Franstalige zijde tot heel wat electorale druk op politici o.a. van bezorgde ouders geleid waarvoor minister Onkelinx nu bezwijkt. Hierbij verliest men echter uit het oog dat dit een fundamenteel onrechtvaardige behandeling inhoudt voor duizenden Vlaamse jongeren die door de toegangsbeperking in Vlaanderen hun droom om arts te worden niet konden waarmaken.

Logistieke en kwalitatieve nachtmerrie voor Vlaanderen

Het opblazen van de contingentering zet ook de Vlaamse toelatingsproef op de helling en schept nachtmerriescenario’s waarbij faculteiten geneeskunde meer dan 1000 studenten in het eerste jaar zullen moeten opvangen. Los van de organisatorische onmogelijkheid om voor zulke grote groepen onderwijs te verzorgen staat dit haaks op de onderwijskundige aanpak die de opleidingen geneeskunde in Vlaanderen het voorbije decennium ontwikkeld hebben. Vroegtijdig contact met de medische praktijk door allerlei stages en activerend onderwijs in kleinere groepen wordt quasi onmogelijk wat de kwaliteit van de opleiding en dus van de gevormde artsen compromitteert. Er zijn ook eenvoudigweg niet genoeg opleidingsplaatsen met voldoende klinisch aanbod om dergelijk plethora aan huisartsen en specialisten verder op te leiden. En over het verband tussen een teveel aan artsen en medische overconsumptie is al genoeg geschreven. Eén ding staat vast: het teveel aan studenten en artsen ondermijnt de kwaliteit van zowel de opleiding geneeskunde als van de gezondheidszorg in België en dit tegen een hogere kost voor de belastingbetaler.

Wie stout is krijgt lekkers, wie braaf is de roe?

Conclusie: de gemeenschap die gedurende al die jaren trouw aan de federale planning gehandeld heeft, wordt nu schaamteloos voor schut gezet. Wie al die tijd de voeten aan de federale overeenkomst gevaagd heeft, wordt beloond. Deze hele affaire is dus ook een aanfluiting van goed bestuur.
De bezorgdheid om de opheffing van de contingentering is geen corporatistische reflex zoals sommigen doen uitschijnen. Hier primeert de bezorgdheid om een kwaliteitsvolle gezondheidszorg in België en een gelijke behandeling van studenten geneeskunde in het land. De vijf Vlaamse decanen geneeskunde, de Vlaamse studenten geneeskunde en beroepsverenigingen hebben unisono in hun persmededelingen hier terecht op gewezen.

Petitie

(Update 16 01 2014) Er is heel wat gebeurd sinds het verschijnen van dit opiniestuk net voor de kerstdagen. Een  belangrijke stap is dat de Vlaamse universiteiten en hun faculteiten geneeskunde, het Vlaams Geneeskundig Studenten Overleg, de Koninklijke Academie voor Geneeskunde van België en bijna alle artsenverenigingen samen met Geert Verrijken, hoofdredacteur van bladen De Specialist en Medi-Sfeer een online petitie gestart zijn. Deze petitie vraagt de federale regering om het ontwerp van Koninklijk Besluit in te trekken. Ik hoop van harte dat  jullie deze petitie zullen ondertekenen en delen.