DOOR SARAH DE MOOR. In België is journalistiek een vrije activiteit. Ongeacht je studie, voorkennis, beroep of enige andere voorwaarde kan je jezelf een journalist noemen. Dat is nu eenmaal een elementair onderdeel van onze persvrijheid. Het onderscheid tussen een journalist en geen journalist was evenwel altijd relatief duidelijk. De opkomst van de nieuwe media hebben daar echter verandering in gebracht. Iedereen spuwt zijn mening op Facebook, post filmpjes op Youtube en bijna iedereen twittert in maximaal 140 tekens. Met de opkomst van de blog in de tweede helft van de jaren negentig rees echter al de volgende vraag: Iedereen journalist ?

Bloggers versus journalisten

De gemoederen raken danig verhit bij de vraag of een blogger een journalist is. Journalisten voelen zich bedreigd door het fenomeen. “Blogging has been portrayed as exposing journalism’s weak points (…) and as ending journalism’s reign of sovereignty”¹ Toch wil een blogger helemaal geen journalist zijn. “Bloggers claim to have toppled CNN news head Eason Jordan, to have forced Dan Rather to resign over CBS reporting errors and to have kept the heat on New York Times editor Howell Raines after the Jayson Blair scandal”¹ Een consensus is er echter nog altijd niet. De voor- en tegenargumenten dwalen over heel wat (academische) publicaties. De meningen zijn duidelijk verdeeld. Een antwoord zal er met de komst van de sociale media dan ook niet snel komen. Zij voegen nog een extra dimensie toe aan het debat, want is elke twitteraar ook een journalist?

“Journalists’ immediate answer is: No way.
Bloggers’ immediate answer is: No thanks.”

Laten we toch proberen om één onderscheid tussen bloggers en journalisten wat verder uit te diepen. Volgens Lowrey “one is the difference in values and tone. Blogs have been called participatory, transparent and opinionated. The traditional values of journalism are accuracy, fairness, and objectivity”. Eigenlijk gaat het om een andere benadering van de waarheid. De waarheid van journalisten is waarneembaar en wordt aan de hand van betrouwbare bronnen geverifieerd voor de publicatie. Een journalist hoort dan ook objectief te zijn. Bloggers hebben elk hun eigen versie van de waarheid die ze opbouwen door het samenbrengen van verschillende bronnen en opvattingen. Hun waarheid wordt pas geverifieerd na publicatie door de dialoog die op dat moment met andere(n) (bloggers) ontstaat. Een blogger is dus transparant. Je kan daarbij natuurlijk de volgende vraag stellen: En wat met een column of opiniestuk in een krant.

Bloggers en journalisten hebben elkaar nodig

Lasica stelt het volgende: “Bloggers and journalists complement each other, intersect with each other, play off one another”² Ze hebben elkaar nodig. Bloggers hebben journalisten nodig en niet alleen op zich te positioneren als een alternatief of een tegengif. De meeste bloggers baseren zich, zonder het goed en wel zelf te beseffen, op de mainstream media om hun onderwerpen vorm te geven en zelfs om op het idee voor hun onderwerp te komen. Daar waar de journalist een steek laat vallen of een vraag onbeantwoord laat, begint vaak het verhaal van de blogger. Daarnaast geven diezelfde journalisten bloggers ook de nodige bekendheid en publiciteit, wat altijd welgekomen is. Maar ook omgekeerd gaat het verhaal op. Bloggers zijn het extra paar ogen en oren van journalisten. Het zijn de watchdogs van de journalist die het verhaal langer levend houden. Anderszijds dwingen bloggers journalisten ook tot een accuratere berichtgeving en werken ze soms als een correctiemechanisme. Iets wat de journalistieke praktijk alleen maar ten goede komt. En bloggers hebben ook nog een andere verdienste: “The transparency of blogging has contributed to news organizations becoming a bit more accessible and interactive”²

Bloggers versus journalisten = passé

De hele discussie over het onderscheid tussen een journalist en een blogger is dan ook passé. “The journalist vs blogger debate [is] false and reductive”¹ Niet alleen omdat beide elkaar nodig hebben en elkaar aanvullen – is er in toenemende mate sprake van convergentie –, maar ook omdat in de praktijk een journalist ook steeds vaker zelf een blog onderhoudt als bijkomend journalistiek medium. Denk maar aan de journalist Rudi Vranckx of De Standaard blogt. Daarnaast gebruikten startende journalisten en freelancers een eigen blog om zichzelf te promoten en hun autoriteit en persoonlijkheid naar voren te schuiven. Toch zal de discussie volgens Lowrey niet snel gaan liggen:

“Conflict is likely to continue because bloggers and journalists stake out much of the same turf. Each claims some jurisdiction over the tasks of selecting events and issues for audience attention, commenting on these issues, and, to a lesser degree, gathering information for reports.”

Bronnen:

¹ Lowrey, W. (2006). Mapping the journalism-blogging relationship. Journalism, 7 (4), 477-500.
² Lasica, J.D. (2003). Blogs and journalism need each other. Nieman Reports, fall 2003.