DOOR PHILIPPE NYS. “Wie willen we de volgende keer uitnodigen? Angela Merkel misschien, via een eredoctoraat van de KU Leuven?” Het was een lachende opmerking, net na de Ekonomikalezing van Guy Verhofstadt – nu een dik jaar geleden – tussen mezelf en enkele Ekonomika-vrienden. Geen wonder dat ik vandaag graag aanwezig wilde zijn. Een jaar later bleek immers dat we duidelijk niet de enigen waren die vonden dat Merkel zo’n eredoctoraat verdiende. En terecht.

(c) Philippe Nys

Angela Merkel is er immers in geslaagd om uit te groeien van das Mädchen tot de meest gerespecteerde leider van het Westen. De aanwezigheid van ontelbaar veel prominenten vandaag maakte dit eens te meer duidelijk. Of het nu ging over regeringsleiders, ministers, partijvoorzitters, het middenveld of de professoren in toga… ze tekenden quasi allemaal present van Charles Michel, Gwendolyn Rutten of Geert Bourgeois tot Wouter Beke. De zaal zat dan ook afgeladen vol.

Merkel trakteerde ons op een speech die naadloos aansloot bij de motivatie van de rectoren Torfs en De Paepe, namelijk een rotsvaste overtuiging in Europa en in de daarbij horende normen en waarden zoals de rechtstaat of menselijkheid met oorlogsslachtoffers. Haar achtergrond als dochter van een dominee uit de voormalige DDR zal hierin wel een rol gespeeld hebben, zoals zowel rector Torfs als de regeringsleiders Michel en Bourgeois beklemtoonden.

Merkel is natuurlijk geen bevlogen redenaar zoals Barack Obama. Toch brengt ze een zeer inhoudelijk betoog. En wel met zeer duidelijke concrete boodschappen. Noem het Deutsche grundlichkeit.

Niet alleen bewaren, ook veranderen

Europa maakt vele crisissen door. Daar is ook Merkel niet blind voor. Om de toekomst voor te bereiden en veilig te stellen mogen we echter niet trachten om alles bij het oude te laten. Integendeel. Ze haalt verschillende concrete stappen aan waar Europa én de lidstaten aan moet werken. Sneller beslissingen nemen, met één stem spreken, meer bevoegdheden naar Europa voor de belangrijke uitdagingen (op vlak van migratie, vluchtelingen en terrorisme) en tegelijk de regionale eigenheid behouden en versterken. In een geglobaliseerde wereld kunnen deze uitdagingen alleen samen worden aangepakt, dixit Merkel. Haar centrale boodschap was dan ook dat alléén door met één stem te spreken Europa tegenwicht kan bieden tegen de globalisering en “zekerheid kan bieden in vrijheid voor haar burgers”.

Wie met zo’n boodschap anno 2017 naar buiten komt, weet dat het roeien tegen de stroom in is. Net daarom is het zo belangrijk dat de KU Leuven en de UGent haar dit eredoctoraat uitreiken. Een universiteit moet immers een lichtbaken zijn voor de samenleving zoals de Leuvense rector zo vaak beklemtoont.

Emotionele noot

Afsluiten deed ze door zich rechtstreeks tot de studenten te richten: “Europa zijn niet alleen de instellingen, het zijn wij allemaal samen en vooral jullie!”. Iets dat haar op een daverend applaus onthaald werd. Afsluiten deed niet minder dan muzikant Jef Neve. Wat beter dan (een moderne versie van) het Europees volkslied “Ode an Die Freude” kon Merkels’ emotionele noot afsluiten?

Kortom, een meer dan geslaagde activiteit. Oh ja, voortaan lachen we onze gekke ideeën niet langer weg. Al zal het moeilijk worden – ook voor Ekonomika – om dit evenement te overtreffen.