DOOR SOFIA PREKATSOUNAKI. Seksueel verlangen, oftewel zin in seks, werd vroeger gezien als een instinct; net als honger of dorst, zou het ontstaan uit een basisbehoefte die schreeuwt om bevrediging. Gelukkig weten we inmiddels dat een gebrek aan seks geen (fysiologische) schade aanricht. Een gebrek aan verlangen naar seks, daarentegen, is tegenwoordig wel aanleiding voor heel wat uren aan seks- en relatietherapie. Waarom daalt seksueel verlangen binnen partnerrelaties? En als het geen instinct is, wat is het dan wel?

Verlangen ontstaat in de interactie

Een verminderd seksueel verlangen is de meest voorkomende reden voor seksuologische counseling. Het wordt ook door mannen gerapporteerd, maar het zijn vooral vrouwen die in de loop van hun relaties klagen over steeds minder zin in seks. De oorzaak werd tot nu toe bij de persoon zelf gezocht, bij persoonlijkheidstrekken en psychologische profielen. En omdat deze moeilijk zijn te veranderen, bleef er slechts één oplossing over: roze pilletjes die wonderen beloven.

Sofia Prekatsounaki

Gelukkig worden we steeds wijzer. En onderkennen we inmiddels dat wij, met onze redelijk constante persoonlijkheid, toch niet zo constant zijn in onze zin in seks; we hebben wel zin in seks met één bepaalde persoon maar niet met een ander, en zelfs in onze relaties met dezelfde partner blijft ons seksueel verlangen niet constant. Dat betekent dat seksueel verlangen toch geen strikt individuele aangelegenheid is, maar in de interactie tussen twee partners ontstaat en daardoor beïnvloed wordt.

Seksueel verlangen is geen strikt individuele aangelegenheid. Het ontstaat in de interactie tussen twee partners.

Hoe zouden partners dan met elkaar moeten omgaan om seksueel verlangen hoog te houden?

Intimiteit, emotionele nabijheid en veiligheid, worden vaak gezien als belangrijk voor het ontstaan van seksueel verlangen, vooral bij vrouwen. Andere stemmen wijzen net op het belang van een gezonde, ‘spannende’ afstand tussen partners, met ruimte voor mysterie en verrassing. Nog anderen beweren dat de sleutel voor seksueel verlangen bij vrouwen is ‘zich begeerd voelen’. Verleidelijke recepten voor ‘zin tot de dood ons scheidt’, waar empirisch bewijs helaas voor ontbreekt. Daarom namen wij de proef op de som.

We vroegen 662 vrouwen naar hun seksueel verlangen voor hun partner. Daarnaast vroegen we naar 3 aspecten van hun interactie met deze partner: intimiteit, afstand en bevestiging van hun seksuele begeerlijkheid.

Intimiteit, afstand, maar vooral bevestiging van seksuele begeerlijkheid

Zowel de nabijheid van intimiteit als de spanning van afstand bleken goed te zijn voor de goesting. Maar bevestiging van seksuele begeerlijkheid bleek de sterkste voorspeller te zijn van seksueel verlangen. De vrouwen in onze studie zeiden vooral zin in seks te hebben wanneer zij zich begeerlijk en begeerd voelden. Dit zou kunnen suggereren dat zin in seks, vooral een kwestie is van.. seks. Ook al is emotionele connectie belangrijk voor vrouwen als voorwaarde om seks te hebben, lijkt dat zich begeerlijk en begeerd voelen de belangrijkste voorwaarde is om seks te willen.

We lijken in langere relaties minder moeite te doen om dicht bij elkaar te komen; we gaan er vaak vanuit dat we elkaar al door en door kennen

Seksueel verlangen bleek uit ons onderzoek te dalen met de duur van een relatie, zoals vaker geconstateerd is. Maar vrouwen in langere relaties rapporteerden in onze studie ook minder intimiteit, minder ‘spannende’ afstand, en zeiden zich minder begeerd te voelen door hun partner. Op basis van ons onderzoek, lijken we in langere relaties dus minder moeite te doen om dicht bij elkaar te komen; we gaan er vaak vanuit dat we elkaar al door en door kennen, waardoor we geen aandacht hebben voor het mysterie van onze partner en we geen ruimte laten om elkaar te verrassen. We lijken binnen langdurige relaties vooral andere rollen aan te nemen, zoals dat van carrièrevrouw of –man, moeder of vader, waardoor we geen aandacht hebben voor onszelf en onze partner als seksuele wezens. Is het toevallig dat we ook minder zin hebben in seks met elkaar?

Goed nieuws voor langdurig verlangen

Op basis van ons onderzoek mogen we geen oorzaak-gevolg relaties vaststellen. Dat er verbanden zijn tussen de manier waarop partners met elkaar omgaan en seksueel verlangen, is wel duidelijk. En dat is goed nieuws. Want wanneer seksueel verlangen niet meer een ‘intern instinct’ is waar we geen controle over hebben, maar een uitkomst van tastbare interacties tussen partners, ontstaat er een wereld aan mogelijkheden om seksueel geluk te vinden en te beleven!

Doe mee aan vervolgonderzoek!

Dit onderzoek naar seksueel verlangen van vrouwen was slechts het begin. Binnen het Instituut voor Familiale en Seksuologische Wetenschappen bouwen we nu op dat onderzoek voort en onderzoeken we seksueel verlangen breder en dieper. Naast vrouwen kunnen we nu dus ook mannen aan het woord laten, en naast koppels in mixed-sex relaties ook same-sex partners includeren. Door te kijken naar hoe partners met elkaar omgaan in al deze relaties en hoe dat hun seksueel verlangen voor elkaar beïnvloedt, hopen we beter te begrijpen hoe seksueel verlangen werkt.

Om dit te bereiken, zoeken we naar participanten die bereid zijn om hun ervaringen te delen. Op seksueelverlangen.be kan je meer informatie vinden over dit onderzoeksproject en je aanmelden voor één of meer van de lopende studies.

Laat van je horen en leer met ons mee hoe seksueel verlangen in partnerrelaties werkt!