DOOR CATO VAN PADDENBURGH EN ARIADNE VAN DEN BROECK. Vandaag is het Internationale Vrouwendag, en laat dat net de dag zijn waarop Lean In Leuven Law vorig jaar het levenslicht zag. Lean In Leuven Law is een netwerk binnen de faculteit Rechtsgeleerdheid dat streeft naar meer gendergelijkheid. Lijkt je dat ook iets voor jouw faculteit?

Cato Van Paddenburgh & Ariadne Van Den Broeck

Op 8 maart 2016 woonden enkele assistenten van de faculteit Rechtsgeleerdheid een bijeenkomst bij van de dienst Diversiteitsbeleid en de werkgroep Vrouw & Universiteit, ter gelegenheid van een beeldvormingscampagne over vrouwelijke rolmodellen in onze universiteit.

Drie vrouwelijke professoren vertelden hoe zij zich jaren geleden naar boven werkten in een wereld die toen nog haast uitsluitend mannelijk was. Dat zij dit combineerden met een gezin, maakte hun parcours er niet gemakkelijker op; het beleid was er niet op afgestemd dat een professor – stel je voor – wel eens zwanger kon worden.

Geïnspireerd door de verhalen van deze pioniers, lanceerde assistente Sanne Jansen het idee van een netwerk binnen de faculteit Rechtsgeleerdheid dat streeft naar meer gendergelijkheid. Lean In Leuven Law was geboren.

Weg met stereotypen en rollenpatronen

De naam van ons netwerk verwijst naar het boek van Sheryl Sandberg (COO van Facebook): Lean In – Vrouwen, werk en de weg naar succes. Vrij vertaald betekent lean in ‘doe mee’. De slogan roept vrouwen op om hun professionele ambities niet te laten ondermijnen door klassieke rollenpatronen en vooroordelen.

Het doel van Lean In Leuven Law is om binnen de faculteit op een positieve manier bewustwording te creëren rond het thema gendergelijkheid. Dat is volgens ons nodig omdat er nog altijd een grote discrepantie bestaat tussen de percentages mannelijke en vrouwelijke professoren. In december 2015 was 72,6% van het zelfstandig academisch personeel (ZAP) van de universiteit man; 27,4% was vrouw. Daarbij daalt per trede op de academische ladder het aandeel vrouwen: 39,5% vrouwen bij docenten, 30,0% bij hoofddocenten, 25,6% bij hoogleraren en 15,1% bij gewoon hoogleraren (bron: website Diversiteitsbeleid). Onder de studenten en doctorandi zijn de verhoudingen nochtans veel evenwichtiger.

In december 2015 was 72,6% van het zelfstandig academisch personeel (ZAP) van de universiteit man; 27,4% was vrouw.

De universiteit is zich hiervan bewust en heeft hier maatregelen voor genomen in het Genderactieplan, zoals de benoeming van genderspitsen (professor Alain Laurent Verbeke voor de faculteit Rechtsgeleerdheid). Een genderspits is een gewoon hoogleraar die zetelt in de beoordelingscommissie van een faculteit en erover waakt dat onbewuste genderstereotypen de benoemingsprocedures niet beïnvloeden. Genderspitsen krijgen hiervoor een speciale opleiding, zodat zij impliciete vooroordelen kunnen herkennen en voorkomen. Zij zorgen er ook voor dat vacatures genderneutraal zijn, opdat zowel mannen als vrouwen zich er door aangesproken zouden voelen.

Lean In Leuven Law wil een aanvulling zijn op deze zinvolle initiatieven door bottom-up te zorgen voor een mentaliteitswijziging. Het is onze bedoeling om de (vaak zeer subtiele) genderstereotypen die momenteel nog bestaan te benoemen en aan te pakken. Het gaat om verwachtingspatronen die de maatschappij aan zowel vrouwen als mannen oplegt, en die we soms ook zelf hanteren, zonder het echt te beseffen.

Denk bijvoorbeeld aan het klassieke kostwinnersmodel, of aan de ‘likeability penalty’. Die houdt in dat men vaak van vrouwen verwacht dat zij vriendelijk en zachtaardig zijn. Is een vrouw assertief, dan doorbreekt zij dit verwachtingspatroon en is ze al snel de strenge of de taaie tante. Is zij daarentegen té vriendelijk, dan beschouwt men haar als minder competent. In de omgekeerde zin bestaan dergelijke vooroordelen ook ten aanzien van mannen, bij wie men competentie doorgaans gelijkstelt aan assertiviteit.

Van korte lunchmeeting tot drukbezocht panelgesprek

Ons doel is om per semester ongeveer drie evenementen te organiseren. Dit kunnen grote evenementen zijn, zoals het goedbezochte panelgesprek over vrouwelijke rolmodellen met minister Hilde Crevits, professor Hilde Laga, professor Marieke Wyckaert en dr. Karen Vandekerckhove. Dit inspirerende debat trok in november maar liefst 140 toeschouwers en gaf daarbij Lean In een gezicht binnen de Rechtenfaculteit.

We vinden het ook belangrijk om in onze activiteiten een brug te slaan met de rechtenfaculteit, en daarom begint er binnenkort een lezingencyclus over gender en het recht. Deze evenementen zijn voor iedereen toegankelijk en we maken ze bekend via de digitale kanalen. We zijn erg blij dat we hierbij de nodige steun krijgen van de faculteit.

Daarnaast hebben we ook kleinere activiteiten die gericht zijn op onze ‘kernleden’ en ‘sympathisanten’. De structuur van onze Lean In-groep werkt namelijk met twee groepen: er is onze kerngroep van ongeveer 15 personen, die de koers bepaalt en onze evenementen organiseert, en er is een grotere groep sympathisanten, die zich opgegeven hebben om op de hoogte te worden gehouden van onze activiteiten. Voor al deze leden organiseren we kleinere, ‘interne’ activiteiten, zoals een debat over feminisme of een lunchmeeting over work-life balance. Deze activiteiten zijn dus bedoeld voor mensen die zich speciaal voor Lean In interesseren, maar helpen ons ook om ons beleid vorm te geven. Uiteraard gaan we af en toe ook gewoon eens gezellig iets drinken of naar de film.

Mannen en feminisme

Aangezien we pas een jaar bestaan, komen we ook wel eens voor uitdagingen te staan. Zo merken we dat er best wat onenigheid bestaat over het woord ‘feminisme’. Is Lean In Leuven Law feministisch? En wat betekent dit dan? Over deze vragen organiseren we binnenkort een debat onder onze leden.

Is Lean In Leuven Law feministisch? En wat betekent dit dan?

Daarnaast speelde recentelijk de vraag of ook mannen tot onze kerngroep kunnen toetreden. Het antwoord is volmondig ja, omdat wij ons willen inzetten voor alle vormen van genderongelijkheid, en ook mannen door genderstereotypen getroffen kunnen worden, bijvoorbeeld als zij deeltijds willen gaan werken om voor hun kinderen te zorgen. De strijd tegen genderongelijkheid is een gezamenlijke strijd.

Dit smaakt naar meer!

We zijn blij dat het ons in het afgelopen jaar gelukt is om het Lean In-netwerk binnen de rechtenfaculteit vorm te geven.

We merken dat het onderwerp onder collega’s en studenten leeft; er is veel animo voor onze activiteiten en er zijn volop ideeën en enthousiasme om het thema van gender equality vanuit interessante hoeken te belichten.

We hebben echter gemerkt dat er op facultair niveau binnen de universiteit nauwelijks andere van zulke initiatieven bestaan, en dat is jammer, want gendergelijkheid is een goede zaak voor iedereen! We zouden dan ook graag advies geven aan anderen die misschien aangestoken zijn door ons initiatief, of die graag meer willen weten over ons Lean In-netwerk. Je kunt ons dan ook altijd bereiken via ons e-mailadres, leaninleuvenlaw@gmail.com. Kijk ook eens op onze webpagina.