DOOR MAAIKE MOTTART. Studenten Criminologie en Theologie die samen les volgen met gevangenen, studenten Farmarcie die in een woonzorgcentrum aan de slag gaan, … Als universiteit is het belangrijk dat we onze studenten vormen tot bewuste en bewogen burgers, en dus moeten we nog meer inzetten op de combinatie leren én engagement.

Maaike Mottart

James Robart, de federale rechter die erin slaagde het inreisverbod van Trump (tijdelijk) te blokkeren, is op het eerste zicht een weinig inspirerende figuur. Hij las het verdict van het gerecht op een oersaaie manier voor, zonder ook maar een keer het publiek aan te kijken. Toch kan hij een grote inspiratie zijn: hij slaagde erin een beweging in gang te zetten en zijn gewicht te gooien in de strijd tegen Trump’s weinig humane beslissing. Zo iets doe je niet zomaar.

De CNN gaf in een artikel enkele elementen aan die zijn achtergrond typeren, en die tekenend zijn voor zijn standpunt in deze zaak. De man is onder meer bekend met het concept van ‘community service’ in theorie en praktijk. Hij zet zich namelijk in voor kwetsbare kinderen en kinderen met speciale noden en heeft zich tijdens zijn carrière steevast geëngageerd als pro bono advocaat voor onder meer vluchtelingen.

Nog een interessant weetje over de man betreft zijn opleiding. Robart studeerde rechten aan Georgetown University, een universiteit die inzet op de bredere vorming van de student als persoon. Deze bredere persoonsvorming streeft men na door de studenten in contact te brengen met diversiteit in geloof, cultuur en overtuigingen. Studenten worden aangemoedigd en uitgedaagd om zich te engageren in de wereld en zich in te zetten voor anderen, in het bijzonder voor personen die behoren tot kwetsbare en achtergestelde groepen in de samenleving. Deze missie wordt onder meer nagestreefd door dienstverlening geïntegreerd in het curriculum: ‘service-learning’.

Concrete verhalen en mensen zoals James Robart kunnen ons inspireren om de gedachte en onderwijsvorm van service-learning hier verder uit te bouwen.

Wat is service-learning?

Studenten sinologie Eva en Maaike zetten zich in voor sociaal kwetsbare groepen tijdens hun verblijf in China

Service-learning is een onderwijsmethode waarin studenten zich engageren voor een maatschappelijk doel en kritisch en gericht reflecteren over hun ervaringen. Op die manier leren ze op academisch, persoonlijk en sociaal-maatschappelijk vlak. Een student Geneeskunde gaat bijvoorbeeld meedraaien in een organisatie die zich inzet voor (kwetsbare) groepen die de weg naar eerstelijnshulp niet gemakkelijk vinden; een student Economie draait mee in een sociale kruidenier of voedselbank; studenten Ingenieurswetenschappen en Ergotherapie slaan de handen in elkaar om samen met mensen met een beperking na te denken over producten of innovaties die hun levenskwaliteit kunnen verbeteren. Het gaat hier niet enkel over concrete leerinhouden, maar ook over de vorming en ontwikkeling van de student als persoon, waarbij deze zijn of haar overtuigingen, ideeën en waarden in vraagt durft te stellen in de context van omgang met alteriteit. De student opent haar ogen voor wat er in de samenleving gebeurt, voor wat er toe doet, en denkt na over zichzelf, over de ander en de wereld.

Bij service-learning opent de student haar ogen voor wat er in de samenleving gebeurt, voor wat er toe doet, en denkt na over zichzelf, over de ander en de wereld.

Dit geeft studenten de kans om zich te ontwikkelen tot kritische en bewogen leden van de (globale) samenleving die, zoals rechter James Robart, verantwoordelijkheid willen en durven opnemen voor een meer rechtvaardige samenleving die openstaat voor diversiteit en ontmoeting, in plaats van onkritisch mee te stappen in een verhaal van uitsluiting, angst en intolerantie. Willen wij onze studenten ook helpen te groeien tot bewuste en bewogen personen, dan moeten wij hen stimuleren en helpen om met alteriteit, diversiteit en onzekerheid in contact te komen, en hier kritisch over na te denken. De pedagogie van service-learning waarbij studenten zich engageren, reflecteren en leren, is alvast een manier om hieraan te werken.

Service-learning aan de KU Leuven

Hoe kunnen we dit mogelijk maken aan onze universiteit? Al heel wat docenten en onderwijsondersteuners maken hier werk van. Deze initiatieven willen we verder ondersteunen en helpen uitwerken. Aan de KU Leuven zijn er momenteel 6 pilootprojecten in de maak, die vanaf volgend academiejaar van start zullen gaan:

• Studenten criminologie en theologie zullen volgend jaar samen met gevangenen nadenken over de zin van gevangenisstraf.
• Studenten geschiedenis zullen zich engageren voor organisaties die zich voor vluchtelingen inzetten, en zo hun historisch perspectief verbreden en verdiepen;
  • studenten Farmacie zullen via dienstverlening in woon-zorg centra nadenken over farmaceutische zorgverlening.
• Studenten ingenieurswetenschappen en industriële ingenieurswetenschappen zullen een service-learning ervaring kunnen opdoen binnen een project sociaal ondernemerschap hier of in het buitenland.
• Studenten sinologie treden in ontmoeting met de Chinese maatschappij en cultuur door zich in te zetten voor sociaal kwetsbare groepen tijdens hun verblijf in China.
• Studenten uit verschillende opleidingen kunnen via het PECS vak Intercultural Interaction in een interculturele ervaring in ontmoeting treden met de ‘ander’.

Daarnaast zijn er nog tal van andere initiatieven die in de lijn van service-learning studenten in contact brengen met zichzelf, de ander en de wereld.

Concrete verhalen en mensen zoals James Robart kunnen ons inspireren om de gedachte en onderwijsvorm van service-learning hier verder uit te bouwen. En zoals deze verhalen ons inspireren, kan service-learning een verhaal zijn waar studenten de ruimte krijgen om zichzelf, de ander en de wereld te ontdekken en te appreciëren, in alle diversiteit. Een verhaal dat studenten mee vormt tot wie ze zijn. Meer weten over service-learning aan de KU Leuven? Bezoek de website of contacteer ons.

Een voorbeeld van service-learning aan de KU Leuven: studenten sinologie geven les aan kinderen in China © Eva Tindemans en Maaike Desmedt